Hebon - studie (Borstkanker, Eierstokkanker)
Onderzoek voor families met een verhoogd risico op borst- en/of eierstokkanker waarbinnen minstens 1 familielid zich heeft laten testen op genetische varianten die met een verhoogd risico op borst- en/of eierstokkanker samenhangen, zoals varianten in BRCA1, BRCA2, CHEK2, PALB2, ATM, BARD1, BRIP1, RAD51C en RAD51D. Onderzocht wordt wat de erfelijke en niet-erfelijke oorzaken zijn van het verhoogde risico op borst- en eierstokkanker. Ook worden de effectiviteit en late effecten van preventieve operaties, screening en kankerbehandeling bestudeerd. Voor het onderzoek hoeft geen medicijn te worden gebruikt of een behandeling te worden ondergaan. Wel wordt gevraagd een deelnemersverklaring en vragenlijst in te vullen en deelnemers kunnen soms voor deelonderzoek worden uitgenodigd, waarvoor andere gegevensverzameling nodig is.
Doel onderzoek
In een familie kan het vermoeden bestaan dat er sprake is van een erfelijke aanleg voor borst- en eierstokkanker. Familieleden kunnen zich dan op een van de borst- en eierstokkankergenen laten testen. Als één van de risicoverhogende genetische varianten wordt gevonden, kan binnen deze families meer duidelijkheid ontstaan over wie wel en wie niet een verhoogd risico loopt. Echter, bij maar liefst 5 op de 6 geteste families blijft de erfelijke oorzaak van het verhoogde risico onbekend. Ook blijkt het risico op borst- en eierstokkanker tussen dragers van de genvarianten sterk te kunnen variëren. Welke erfelijke/niet-erfelijke factoren daarvoor verantwoordelijk zijn is nog niet duidelijk. De Hebonstudie wil daar verandering in brengen. De Hebon-studie richt zich op het risico op kanker, de rol van (nog onbekende) erfelijke en niet-erfelijke factoren bij het ontstaan van kanker en de effectiviteit van preventieve operaties, screening en de kankerbehandeling. Hebon staat voor Hereditair (=Erfelijke) Borstkanker en eierstokkanker Onderzoek in Nederland.
Wordt er geloot?
Nee. Bij dit onderzoek speelt loting geen rol.
Voorwaarden
Dit onderzoek richt zich op: Personen uit ‘geteste families’, oftewel families met een verhoogd risico op borst- en/of eierstokkanker waarbinnen minstens één familielid zich heeft laten testen op varianten van een van de borst- en eierstokkankergenen. Alle familieleden binnen een ‘geteste familie’ komen in aanmerking. Het maakt niet uit of: Er nu wel of geen erfelijke oorzaak in de familie is gevonden. Hij/zij kanker heeft gehad in het verleden of niet. Hij/zij wel of niet getest is en indien getest hij/zij wel of geen drager is van een risicoverhogende variant. Potentiële deelnemers worden met een uitnodigingsbrief benaderd vanuit het ziekenhuis waar de genetische test heeft plaatsgevonden.
De arts beoordeelt aan de hand van de medische gegevens of patiënten daadwerkelijk voor dit onderzoek in aanmerking komen.
Behandeling
Deelname aan dit onderzoek houdt in dat patiënten een online vragenlijst en een deelnemersverklaring invullen. Het is niet nodig om voor de Hebon-studie de polikliniek of het ziekenhuis te bezoeken.
Met het invullen van de deelnemersverklaring geven patiënten de onderzoekers toestemming om in de toekomst de volgende bronnen van informatie bij de Hebon-studie te betrekken:
- Medische dossiers. Gegevens en beeldmateriaal over screening (zoals MRI-beelden, mammogrammen), stambomen, langdurig medicijngebruik, preventieve ingrepen en kankerbehandelingen kunnen worden nagevraagd.
- Ziekte- of medicijnregistraties die landelijk of regionaal worden bijgehouden (bijvoorbeeld de Kankerregistratie en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)). Dit is van groot belang om de gezondheid op de lange termijn te evalueren.
- Lichaamsmateriaal (bloed en/of weefsel).
De vragen uit de vragenlijst gaan bijvoorbeeld over zwangerschappen, lichamelijke activiteit, medicijn- en alcoholgebruik en de medische en familiegeschiedenis.
Deelnemers aan de HEBON-studie kunnen tevens uitgenodigd worden voor speciale deel-onderzoeken.
Deelname aan het onderzoek wordt gestopt als:
- De deelnemer zelf besluit te stoppen.
Bijwerkingen
Aan dit onderzoek zijn geen bijwerkingen en/of risico’s verbonden.
Extra belasting voor patiënt
Het invullen van de vragenlijst neemt ongeveer een uur in beslag.
Deelnemende ziekenhuizen
Onderstaande ziekenhuizen nemen deel aan het onderzoek. Het kan zijn dat uw ziekenhuis niet genoemd wordt, maar wel aan het onderzoek deelneemt. Informeer hiernaar bij uw arts.
- Amsterdam UMC, AMSTERDAM
- Antoni van Leeuwenhoek (AVL) / NKI, AMSTERDAM
- Erasmus MC, ROTTERDAM
- Leids Universitair Medisch Centrum, LEIDEN
- Maastricht UMC+, MAASTRICHT
- Radboudumc, NIJMEGEN
- UMC Utrecht, UTRECHT
- Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), GRONINGEN
Onderzoeksgegevens
Wetenschappelijke titel
Hereditair (=Erfelijke) Borst- en eierstokkanker Onderzoek Nederland (HEBON).
Studie website
Kankersoorten
borstkanker, eierstokkanker
Fase trial
anders
Status
open (sinds: 1 januari 1997)
Maximaal aantal patiënten
geen limiet
Sponsor / verrichter
Antoni van Leeuwenhoek (AVL), Erasmus MC, LUMC
Principal Investigator
Prof. Dr. M.K. Schmidt, Antoni van Leeuwenhoek (AVL), Amsterdam
Coördinator
Dr. M.J. Hooning, Erasmus MC, Prof. Dr. P. Devilee, LUMC
Goedkeuring
Het onderzoek naar deze nieuwe behandeling is getoetst door een erkende medisch-ethische toetsingscommissie. Deze heeft geoordeeld dat het verantwoord is om de medewerking van patiënten te vragen. Voor meer informatie zie: CCMO
Het HEBON onderzoek is getoetst door de "Institutional Review Board" van het Antoni van Leeuwenhoek. Deze heeft geoordeeld dat het verantwoord is om de medewerking van familieleden te vragen. Voor meer informatie zie www.hebon.nl onder "meedoen".
Meer informatie
Nederlandse titel
Hereditair (=Erfelijk) Borst- en eierstokkanker Onderzoek Nederland.
